با سرطان پوست و انواع آن تا چه حد آشنا هستید؟

پوست بزرگ ترین اندام بیرونی بدن است و از بدن در برابر گرما، نور خورشید، صدمات و عفونت ها محافظت می کند. علاوه بر این، پوست به درجه حرارت بدن، ذخیره آب و چربی و ویتامین D هم کمک می کند. یکی از رایج ترین و شایع ترین انواع سرطان ها که حدود 40 درصد از موارد ابتلا به بیماری سرطان را در جهان شامل می شود، سرطان پوست است. در این مطلب سعی داریم تا به بررسی بیشتر سرطان پوست و آشنایی با انواع آن بپردازیم.

سرطان پوست چیست؟

این نوع سرطان، نتیجه رشد و تکثیر غیر قابل کنترل و نامنظم سلول های بدخیم پوست می  باشد. سرطان پوست انواع مختلفی دارد که با علائم متفاوتی در بدن بیمار ظاهر می شود. سرطان پوست بر اثر عواملی از جمله جهش در دی ان ای (DNA) سلول تحت اشعه ماوراء بنفش، تماس با مواد شیمیایی و رادیو اکتیو، سوختگی، خالکوبی، زخم‌های باز و … در بدن ایجاد می شود.

انواع سرطان پوست

سرطان پوست انواع مختلفی دارد که عبارتند از :

1. سرطان پوست سلول پایه ای (کارسینوم سلول بازال یا BCC ) 

این نوع سرطان، شایع ترین نوع سرطان پوست است که در سلول‌ های پایه ‌ای که در زیر اپیدرم قرار دارند، به وجود می آید. این نوع از سرطان معمولاً به دیگر قسمت های بدن منتقل نمی‌ شود ولی اگر سلول‌ های این نوع سرطان از بین نروند، ممکن است سرطان دوباره در همان محل به وجود آید و کسانی که قبلا گرفتار این نوع سرطان شدند، دوباره و بعداً در جای دیگری از پوست درگیر این نوع سرطان شوند.

 

از علائم سرطان پوست سلولی پایه می توان به موارد زیر اشاره کرد :
• برجستگی های پوستی قرمز و براق، با حاشیه مرواریدی در افراد با پوست روشن و توده هایی به رنگ قهوه ای مایل به زرد، و مشکی در افرادی که رنگ پوست تیره دارند.
• زخم های بدن معمولا تا 10 روز بهبود پیدا نمی کنند.

2. سرطا‌ن پوست سلولی سنگفرشی (کارسینوم سلول سنگفرشی یا SCC)

گاهی علائم سرطان پوست در گوش ها، صورت، لب ها، بینی و دهان ظاهر می شود. این نوع سرطان پوست، از نوع سرطان پوست سلولی سنگفرشی است. این سرطان می تواند گسترش یابد و قسمت های دیگر بدن را هم درگیر کند. سلول های سرطانی در سلول های لایه میانی و خارجی پوست ایجاد می شوند. به این سلول ها اصطلاحاً سلول های سنگفرشی گفته می شود که دائما در حال رشد و تکثیر می باشند. سرطان پوست سلولی سنگفرشی یکی از شایع ترین انواع‌ سرطان پوست است. سلول های سنگفرشی برخلاف سلول ‌های پایه، می توانند به قسمت‌های عمیق پوست انتقال یابند و به سایر نقاط بدن نیز حمله کنند.

از علائم سرطان پوست سلولی سنگفرشی می توان به زیر اشاره کرد :
• وجود لکه ‌های زبر و قرمز و سفت
• زخم ‌های باز که خونریزی می کنند و پوسته پوسته می شوند و بهبود پیدا نمی‌کنند.
• وجود ضایعات کوچک و پیش رونده که مرکز آنها خونریزی دارد.
• زخم های شبیه که در داخل یا روی مقعد و یا ناحیه تناسلی مشاهده می شوند و خونریزی می کنند.
• لکه های قرمز رنگ و زبر، داخل دهان و روی لب ها که زخم های باز را به همراه می آورد.

3. سرطان پوست ملانوما

بدترین و خطرناک ترین نوع سرطان پوست، ملانوما می باشد که معمولاً از سلول های رنگ دانه ای تشکیل می شود که معمولا به رنگ قهوه ای یا مشکی رنگ می باشند. ولی ممکن است به رنگ های قرمز یا سفید هم در هر قسمتی از پوست بدن و یا نزدیکی یک خال پوستی دیده شوند. ملانوم می تواند به سرعت در بدن پخش شود. برای تشخیص به موقع این سرطان، لازم است تمام خال ها و نقاط تیره بدن، ابتدا توسط خود فرد و در صورت نیاز توسط پزشک بررسی شوند. سرطان ملانوما در زنان بر روی پاها و در مردان بر روی سینه، سر و گردن شایع است. ممکن است بر روی چشم ها نیز، این بیماری بروز کند.

از علائم سرطان ملانوما می توان به موارد زیر اشاره کرد :
• عدم تقارن: خال ها هم می توانند به مرور زمان تغییراتی داشته باشند که نشانه سرطان ملانوما است. خال ها به طور طبیعی متقارن هستند یعنی اگر خال را از وسط به دو قسمت مساوی تقسیم کنیم، هر دو قسمت هم اندازه و به یک شکل هستند. اگر نامتقارن شوند دیگر هم اندازه و عین هم نیستند.
• حاشیه‌ خال: اگر لبه خال ها ناهموار و ناصاف همراه با حاشیه برجسته یا سوراخ باشند، خال سرطانی است.
• اندازه: اگر قطر خال کوچک تر از قطر پاک کنی باشد که روی مداد قرار دارد، مشکوک است. قطر خال ‌های سرطانی بیش تر از 6 میلی ‌متر است.
• افزایش تعداد یا اندازه خال ها: ایجاد خال ‌های جدید، تغییر رنگ و اندازه‌‌ خال ‌های قدیمی، همگی می توانند از علائم سرطان باشند.
• تغییر رنگ: خال ‌های طبیعی معمولا قهوه ای رنگ هستند، اما اگر این خال‌ ها تغییر رنگ دهند و رنگ ‌هایی مانند سفید، آبی، سیاه، قرمز، قهوه‌ای متمایل به زرد شوند، نشان از خال سرطانی است.

عواملی که خطر ابتلا به سرطان پوست را بیشتر می کنند!

• یکی از سلول های پایه پوستی که دچار جهش در DNA خود می شوند.
  • مواجهه طولانی با اشعه UV یا ماورابنفش خورشید
  • تماس طولانی با آرسنیک در محیط کار
  • التهاب مزمن یا زخم پوستی
  • تضعیف سیستم ایمنی بدن مثلا در اثر مصرف دارو یا بیماری
  • سابقه شخصی از یک یا چند نوع از سرطان
  • سابقه خانوادگی سرطان پوست

سرطان ‌های پوستی نادر کدام سرطان ها هستند؟

انواع دیگر سرطان پوست که نادر هستند عبارتند از :
• سارکوم کاپوسی
• کارسینوم سلول مرکل
• تومورهای آدنکس پوست
• لنفوم پوستی

آیا درمانی برای سرطان پوست وجود دارد؟

خوشبختانه علم پزشکی با توجه به نوع و همچنین خوش خیم یا بدخیم بودن سرطان درمان هایی را ارئه کرده است که عبارتند از:
تجویز انواع دارو: برای دردهای کم و خفیف، مصرف استامینوفن‌ یا آسپیرین‌، می تواند کافی باشد. آنتی بیوتیک نیز برای جلوگیری از عفونت باید مصرف گردد.
جراحی: بسته‌ به‌ ظاهر ضایعه‌ و جای آن، انتخاب درمان‌ متفاوت‌ است. از انواع جراحی ها می توان به موارد زیر نام برد :
1- خشكاندن‌ محل‌ ضایعه‌ با الكتریسیته که با بی ‌حسی‌ موضعی‌ انجام می شود. ضایعه را می برند و می تراشند و سپس با حرارت و گرما، از جریان برق با فرکانس بالا، بافت ضایعه را از بین می برند.‌
2- روش‌ جراحی‌ موه‌ (Moh ‘s Sugery) : در این جراحی هر بار یک لایه برداشته می ‌شود تا آن جایی که در بافتی که زیر میکروسکوپ بررسی می ‌شود هیچ نوع سلول سرطان وجود نداشته باشد. در درمان سرطان پوست معمولاً از این روش درمانی استفاده می شود.

3- جراحی‌ با سرما که با استفاده از نیتروژن‌ مایع،‌ جهت‌ منجمد كردن‌ و از بین‌ بردن‌ سلول‌های سرطانی استفاده می شود.
4- لیزردرمانی
5- اشعه‌درمانی: این روش درمان از اشعه X یا دیگر تشعشعات، برای از بین بردن سلول ‌های سرطانی و جلوگیری از رشد و تکثیر آن استفاده می ‌شود. در تومورهای نزدیک لب و پلک، از این نوع درمان استفاده می شود.
6- لایه‌ برداری پوست: لایه بالایی پوست را با استفاده از چرخی‌گردان و به‌کارگیری ذرات کوچک برمی دارند و سپس سلول های پوست را سابیده و آن ها را خارج می کنند.

راه های پیشگیری از سرطان پوست چیست؟

برای جلوگیری از بروز این سرطان به نکات زیر دقت کنید:

• قرار گرفتن در معرض نور خورشید و اشعه های فرابنفش را به حداقل برسانید. بین ساعت 10 صبح تا 4 بعد از ظهر اشعه خورشید بیشترین میزان آسیب رسانی را دارد.
• از محصولات ضد آفتاب بر روی نواحی پوست استفاده کنید که در معرض نور خورشید هستند. همچنین استفاده از کلاه، عینک آفتابی و دستکش را فراموش نکنید.
• در صورت بروز هرگونه تغییر درخال های بدن به یک متخصص پوست خوب مراجعه نمایید.

کلام آخر

شاید نام سرطان برای بسیاری از ما نامی همراه با ترس و اضطراب باشد. اما فراموش نکنید که این بیماری انواع مختلفی دارد و به دلیل پیشرفت علم پزشک، در بسیاری از موارد درمان صورت می گیرد. نکته قابل توجه در خصوص سرطان پوست این است که اگر به موقع و در مراحل اولیه تشخیص داده شود و بیمار تحت درمان قرار گیرد، می توان به درمان و بهبود کامل بیمار امیدوار بود. با مراجعه به بهترین متخصص پوست می توانید از وجود این بیماری اطمینان پیدا کنید و در صورت نیاز کار درمان را آغاز کنید.